نگاهی به چالش‌های حمل ونقل جاده‌ای و اولویت‌های آن
تا پایان قانون برنامه چهارم توسعه باید ۵۰ درصد آزادراه‌های متصل به استان‌ها ساخته می‌شد اما این اتفاق نیفتاده و در حال حاضر حدود ۶۰ درصد از اهداف قانون برنامه تحقق پیدا نکرده است اما وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی به بخش خصوصی این اطمینان را داده که می‌توانند به دولت اعتماد و در بخش حمل و نقل سرمایه‌گذاری کنند.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) بیش از ۹۰ درصد جابه‌جایی کالا و مسافر از طریق جاده‌ها انجام می‌شود و واضح است که راه‌ها تحت تاثیر ترافیک در معرض استهلاک هستند از این رو ترمیم، بهسازی و رفع نقاط حادثه‌خیز از جمله موضوعات مهم و چالشی است که در این بخش با آن روبرو هستیم؛ به گونه‌ای که سالانه بسیاری از شهروندان جان خود را در جاده‌ها از دست می‌دهند.
تخصیص اعتبارات مورد نیاز برای حوزه راه از دیگر مشکلات این حوزه محسوب می‌شود چراکه اعتباراتی که به این بخش اختصاص می‌یابد کافی نیست و حتی همان میزان مصوب شده هم به طور کامل تخصیص نمی‌یابد.
به گفته کارشناسان در شرایط کنونی بیشتر فعالان حمل و نقلی کریر هستند چرا که سرمایه‌گذاران آنگونه که شایسته است در این بخش تاکنون حضور جدی نیافته‌اند، یکی از عوامل جدی در این زمینه محدودیت در اصلاح یا افزایش قیمت تعرفه‌های حمل و نقل است.
این مسئله به طور طبیعی بازگشت سرمایه گذاری را هم طولانی خواهد کرد البته در شرایط کنونی، تضمین مناسبی هم برای بازگشت سرمایه به طرف سرمایه‌گذار در حوزه ای حمل ونقل داده نمی شود. این موضوع اطمینان سرمایه‌گذار را سلب می‌کند و زمینه‌ای را برای گسیل سرمایه به سایر بخش‌ها که زود بازده تر هستند فراهم می‌کند.
در مجموع باید راهکارهای عملیاتی برای ارائه تضمین و اجازه مانور در اصلاح تعرفه‌های حمل و نقل به سرمایه‌گذار داده شود تا بستر مناسب برای افزایش سرمایه‌گذاری در این زمینه به وجود آید. البته در نهایت جامه عمل پوشاندن به این دیدگاه علاوه بر اعتماد سازی، زمینه‌های حضور فعالان بازار سرمایه در اجرای پروژه های حمل ونقل کشور بویژه بخش جاده ای را فراهم می کند.
البته با توجه به ضرورت نوسازی ناوگان جاده‌ای و مشکلات اعتباری در این زمینه، می‌توان در مواردی استفاده از ابزارهای مالی بازار سرمایه و مسائل لیزینگ را مدنظر قرار داد که اجرای این روش در نوسازی بخش مسافری ناوگان جاده‌ای امکانپذیر است چرا که فعالیت های این بخش به صورت شرکت محوری انجام می‌شود.
در حال حاضر بیش از ۴۸ هزار کیلومتر پروژه حمل و نقلی اعم از آزادراه، بزرگراه، راه اصلی و فرعی، راه روستایی و راه‌آهن نیمه تمام مانده که باید با اهتمام و اولویت‌بندی وزیر جدید راه و شهرسازی به سرانجام برسند و پروژه‌های فراوانی در حوزه راه و شهرسازی شروع شده اما اعتبار مناسبی به آنها اختصاص نمی یابد.
به‌عنوان مثال از ابتدای امسال تا پایان تیرماه تخصیص اعتبارات عمرانی به پروژه‌ها چهار درصد بوده است، یعنی ماهانه یک درصد که به زعم کارشناسان با توجه به حجم بالای پروژه عمرانی با این‌گونه تخصیص اعتبارات، حوزه راه را به جایی نخواهد برد؛ بنابراین یکی از اولویت‌های اصلی وزیر این است که به بدهکاری‌های عمرانی سامانی بدهد تا پیمانکاران برگردند و با تجهیز کارگاه آنها را به اتمام برسانند.
از سوی دیگر تخصیص در حوزه راه روستایی نیز صفر بوده و این در حالیست که برای جلوگیری از مهاجرت باید بحث‌های زیرساختی و امکان زندگی مناسب برای روستائیان فراهم شود و توجه به حوزه راه روستایی باید جزء اولویت‌های وزیر راه و شهرسازی باشد.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به حجم سرمایه‌گذاری عظیم انباشته شده در صنعت حمل ونقل، افزایش کارایی و کاهش مخاطرات جاده‌ها را از مسائل اصلی مورد توجه دانسته و معتقد است: پذیرش تولید ثروت برای کسانی که تمایل دارند در این کشور سرمایه‌گذاری کنند.
وی که مقابله با فساد را در برنامه خود قرار داده معتقد است: توسعه با فساد به دست نمی‌آید.
آخوندی با پرهزینه خواندن صنعت حمل ونقل و تاسیسات زیربنایی می‌گوید: دولت به لحاظ اقتصادی در وضعی قرار دارد که منابع مالی محدود است لذا برای اجرای طرح‌های زیربنایی، راه‌آهن، جاده، آزادراه و بزرگراه چاره‌ای جز مراجعه به بخش خصوصی وجود ندارد. در سرمایه‌گذاری در جاده‌ها و آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها عمدتا نهادهای عمومی غیردولتی سرمایه‌گذاری کردند و تمایل بخش خصوصی کم است و ما باید این تمایل را ایجاد کنیم.
کسب سهم بیشتر از بازار حمل و نقل منطقه‌ای، جذب سرمایه‌گذاری خارجی از طریق حمایت از تشکیل شرکت‌های بزرگ و چندملیتی، شرکت‌های سهامی عام قابل عرضه در بورس اوراق بهادار، حمایت از فعالان بخش حمل و نقل جهت دسترسی به منابع پولی به منظور نوسازی ناوگان و دستیابی به فناوری‌های نوین، بهبود شیوه‌های نگهداری راه‌های کشور و استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی، افزایش سطح خدمات نگهداری و بهسازی جاده‌ای با اجرای مناسب روکش آسفالت، تهیه و نصب علائم و تجهیزات ایمنی، تقویت ناوگان راهداری و رفع نقاط پرحادثه و توسعه بنادر خشک توسط بخش خصوصی از جمله برنامه‌ها و اقدامات ضروری است که آخوندی بر آن تاکید دارد.
نظرات